De bijzondere geur na een regenbui
Iedereen kent het: je loopt buiten en vlak na een regenbui ruikt de lucht ineens fris, schoon en een beetje aards. Veel mensen vinden deze geur heerlijk, maar weinig mensen weten waar die precies vandaan komt. Toch is het geen magie, maar gewoon natuurkunde en scheikunde in het dagelijks leven.
Wat is petrichor eigenlijk
De officiële naam voor de geur na regen is petrichor. Dit woord is bedacht door twee onderzoekers in de vorige eeuw. Het komt uit het Grieks en betekent zoiets als het bloed van de stenen. Met petrichor bedoelen we dus de typische, aardse geur die je ruikt als regen op droge grond valt.
Olie op stenen en aarde
Als het lange tijd droog is, scheiden planten en bomen kleine hoeveelheden olie af. Deze olie komt op stenen, zand en aarde terecht en blijft daar liggen. Je merkt er niets van, want je ruikt het bijna niet zolang het droog blijft. Zodra er regendruppels op die droge grond vallen, mengen ze zich met die olie en andere stoffen. Bij de botsing van de druppels met de grond komen er hele kleine luchtbelletjes vrij die opstijgen en uit elkaar spatten. Daarbij nemen ze geurstofjes mee de lucht in. Dat is het moment waarop jij petrichor ruikt.
De rol van bacteriën in de grond
Niet alleen planten spelen een rol bij de geur na regen, ook piepkleine bacteriën helpen mee. In de bodem leven enorm veel soorten bacteriën. Een daarvan, Streptomyces, maakt een stof aan die geosmine heet. Dit stofje heeft een sterk aardse geur en is zelfs in hele kleine hoeveelheden al goed te ruiken.
Hoe geosmine in de lucht komt
Wanneer het regent, worden de bovenste laagjes aarde nat. Net als bij de plantenolie komen ook de geosmine-moleculen met de regendruppels mee omhoog in de lucht. Je neus is erg gevoelig voor geosmine en kan die stof zelfs in extreem lage concentraties waarnemen. Daarom kun je soms al ruiken dat het geregend heeft, nog voordat je echt nat wordt.
Waarom de lucht voor onweer anders ruikt
Veel mensen zeggen ook dat ze kunnen ruiken dat er onweer aankomt. Die geur is iets anders dan petrichor, maar hangt er wel mee samen. Vlak voor een onweersbui is de lucht vaak zwaar en vochtig. In die vochtige lucht zitten meer deeltjes die geur kunnen vasthouden en verspreiden. Bovendien kan bij bliksem een beetje ozon ontstaan in de lucht, een gas met een scherpe, bijna metalige geur. Samen met vocht, stof en geuren van planten zorgt dat voor die typische onweerslucht.
Waarom we deze geur zo fijn vinden
Onderzoekers denken dat mensen de geur van regen vaak prettig vinden omdat hij onbewust iets belooft: water, verkoeling en leven. In gebieden waar water schaars is, kan het ruiken van regen een teken zijn dat er eindelijk weer drinkwater en groei voor planten komt. Zelfs al wonen de meeste mensen nu in steden, onze hersenen reageren nog steeds positief op deze natuurlijke signalen. Zo wordt een simpel wandelingetje na een regenbui ineens een kleine, alledaagse beleving die je humeur kan opfleuren.
