Wat je ruikt als het net heeft geregend
Iedereen kent het: je doet het raam open na een bui en er hangt een bijzondere frisse geur in de lucht. Veel mensen vinden dit een van de fijnste geuren die er is, maar weinig mensen weten waar die precies vandaan komt. Die typische geur na regen heeft zelfs een naam en bestaat uit meerdere onderdelen.
Wat is petrichor eigenlijk
De frisse geur na een regenbui wordt vaak petrichor genoemd. Dit woord is bedacht door twee onderzoekers in de jaren zestig en komt uit het Grieks. Het verwijst naar de geur die ontstaat wanneer regen op een droge ondergrond valt, zoals stoeptegels, aarde of stenen.
Olieachtige stoffen in de grond
Planten maken bepaalde olieachtige stoffen aan die in de grond en op stenen terechtkomen. Tijdens droge periodes hoopt dit zich langzaam op. Zodra de eerste regendruppels vallen, lossen kleine hoeveelheden van die stoffen op in het water en komen ze in beweging. Dat is een van de bouwstenen van de bekende regenlucht.
Kleine belletjes die de geur meenemen
Onderzoekers hebben met speciale camera’s ontdekt dat regendruppels kleine luchtbelletjes vormen als ze de grond raken. Die belletjes stijgen op en spatten uit elkaar, waarbij ze minuscule druppeltjes met geurstoffen de lucht in slingeren. Die druppeltjes zweven rond en worden door je neus opgevangen, waardoor jij die herkenbare geur ruikt.
De rol van bacteriën in de regenlucht
Naast de olieachtige stoffen van planten speelt ook een bacterie een opvallende rol. In de bodem leven heel veel soorten bacteriën. Een daarvan is de zogenaamde actinobacterie. Deze bacterie produceert een stofje dat een belangrijke bijdrage levert aan de geur van vochtige aarde.
Geosmine: het aardse luchtje
De stof die deze bacteriën aanmaken heet geosmine. Dit zorgt voor de typische geur van natte grond of een tuin na een regenbui. Mensen zijn extreem gevoelig voor geosmine; we kunnen het al ruiken als er maar heel weinig van in de lucht zit. Wanneer regen de bodem raakt, komt er meer geosmine vrij en merk je dat meteen.
Waarom ruikt regen in de stad anders dan in het bos
De omgeving bepaalt hoe sterk en hoe prettig je de regenlucht ervaart. In een bos of park zijn er veel planten en bomen, en dus veel natuurlijke olieachtige stoffen en bacteriën in de grond. Daar ruikt de lucht vaak extra fris en aards na een bui.
Regen op asfalt en stenen
In de stad valt regen vaker op asfalt, beton en daken. Daar kunnen ook uitlaatgassen, stof en andere vervuilende deeltjes liggen. Als de eerste regendruppels vallen, kunnen deze stoffen ook even sterker gaan ruiken. Soms merk je eerst een wat viezere geur, voordat de frisse petrichor op de voorgrond komt. Dat verklaart waarom regen in een drukke straat soms minder lekker ruikt dan in de natuur.
Waarom we de geur na regen zo fijn vinden
Er zijn verschillende verklaringen waarom mensen die geur aantrekkelijk vinden. Een mogelijke reden is dat regen in het verleden vaak goed nieuws betekende: water voor planten, dieren en mensen. Onze hersenen kunnen die geur onbewust koppelen aan iets positiefs. Daarnaast voelt een regenbui op een warme dag verfrissend aan, en die beleving versterkt het gevoel dat de geur zelf ook fris en prettig is.
De volgende keer dat je die heerlijke lucht na regen ruikt, weet je dus dat je eigenlijk een mix van plantenstoffen, bacterieproducten en rondzwevende druppeltjes inademt. Alledaags, maar toch bijzonder als je er even bij stilstaat.
