Het mysterie van de stille stroomvreter
Vrijwel iedereen kent het gevoel van lichte schuld als je die zwarte, plastic blokjes ziet bungelen in het stopcontact. Je hebt je telefoon al uren geleden opgeladen, maar de stekker zit nog steeds vast. Is dit nou echt zonde van de energie? De angst voor zogenaamd "sluipverbruik" of, zoals men het in het Engels noemt, "vampire power", is wijdverbreid. Men vraagt zich terecht af of die kleine transformator langzaam maar zeker de energierekening opdrijft, zonder dat er daadwerkelijk een nuttige functie wordt vervuld. Het is een alledaagse vraag die zowel de portemonnee als het milieu raakt. Gelukkig kunnen we dit mysterie ontrafelen met een begrijpelijke blik op de moderne technologie.
Wat gebeurt er als de oplader niet wordt gebruikt?
Om te begrijpen wat er aan de hand is, moeten we weten hoe een oplader werkt. Een moderne USB-oplader is in essentie een schakelende voeding die de 230 volt wisselstroom uit het stopcontact omzet in een veel lagere gelijkstroom (meestal 5 volt). Zelfs als er geen telefoon aan de kabel hangt, staat de interne elektronica van de oplader onder spanning. Het circuit moet "wakker" blijven om te kunnen reageren zodra je een apparaat aansluit. Deze constante staat van paraatheid vereist een minimale hoeveelheid energie.
De harde cijfers: hoeveel energie verlies je echt?
Het goede nieuws is dat de meeste moderne opladers extreem efficiënt zijn. Dankzij strengere internationale en Europese richtlijnen voor energie-efficiëntie, zoals de ErP (Energy-related Products) richtlijn, is het sluipverbruik drastisch gereduceerd. Het verbruik van een moderne, onbelaste telefoonoplader ligt vaak in de orde van grootte van 0,05 tot 0,3 Watt.
Om dit in perspectief te plaatsen: 0,1 Watt die 24 uur per dag, 365 dagen per jaar verbruikt wordt, levert een jaarlijks verbruik op van ongeveer 0,876 kilowattuur (kWh). Stel dat de stroomprijs 40 cent per kWh is, dan kost die ene oplader je nog geen 35 cent per jaar. Als je vijf van zulke opladers in huis hebt die constant blijven zitten, praten we nog steeds over minder dan twee euro op jaarbasis. Dit is een bedrag dat in de meeste huishoudbudgetten nauwelijks opvalt.
Oude vs. moderne opladers
Er is echter een belangrijk onderscheid te maken tussen verschillende soorten opladers. De extreem lage verbruikscijfers gelden voornamelijk voor compacte, lichte opladers met schakelende voeding. Oudere opladers, vooral de grote, zware blokken die nog met een traditionele transformator werkten, waren veel minder efficiënt. Zij konden in onbelaste toestand gemakkelijk 1 tot 3 Watt verbruiken. Als u nog zo'n oud, zwaar model gebruikt, is het verstandig deze wel uit het stopcontact te halen. Het is ook aan te raden om defecte of beschadigde opladers te vervangen, aangezien deze soms meer stroom kunnen lekken.
Slimme gewoontes om energie te besparen
Hoewel de individuele impact van één moderne oplader verwaarloosbaar is, is het totale sluipverbruik in huis vaak aanzienlijk. Televisies, digitale mediaboxen, routers, en oudere printers zijn vaak veel grotere boosdoeners dan een simpele telefoonoplader. Het is de optelsom van al deze kleine verbruikers die resulteert in een onnodig hoge energierekening.
Een goede gewoonte is dan ook om apparaten die u zelden gebruikt, aan te sluiten op een stekkerdoos met een aan/uit-schakelaar. Dit maakt het gemakkelijk om de stroomtoevoer naar meerdere apparaten tegelijk volledig af te sluiten, waardoor u gegarandeerd nul sluipverbruik heeft. Het weghalen van de oplader uit het stopcontact levert u misschien geen fortuin op, maar het draagt bij aan een groter bewustzijn over energieverbruik in uw huishouden. Het is een simpele handeling die de mentale rust geeft dat u op dat front in ieder geval energiebesparend bezig bent.
