de bijzondere geur na een regenbui
Iedereen kent het: je doet het raam open na een korte bui en er komt een herkenbare, frisse geur naar binnen. Veel mensen noemen het gewoon de geur van regen, maar eigenlijk is het iets heel anders. Regen zelf heeft namelijk geen sterke geur. Wat je ruikt, is een combinatie van stoffen uit de grond, planten en de lucht.
In dit artikel leggen we op een eenvoudige manier uit waar die typische regenlucht vandaan komt, waarom hij niet altijd hetzelfde ruikt en wat er precies gebeurt als de eerste druppels vallen.
wat is petrichor eigenlijk
de naam voor de geur van droge grond en regen
De geur die je ruikt als het na een droge periode eindelijk weer regent, heeft een officiële naam: petrichor. Dit woord wordt gebruikt voor de geur die ontstaat wanneer regen op een droge bodem valt. Wetenschappers bedachten deze term in de jaren zestig om dat specifieke natuurverschijnsel te beschrijven.
Petrichor is dus niet alleen een gevoel of sfeer, maar echt een mengsel van stoffen in de lucht. Die stoffen komen vrij zodra de eerste regendruppels de grond raken.
de rol van oliën van planten
Planten spelen een grote rol in de geur van regen. Tijdens droge periodes maken sommige planten olieachtige stoffen aan die in de grond en op stenen terechtkomen. Deze oliën hopen zich op in de bovenste laag van de bodem.
Wanneer het begint te regenen, slaan de druppels op de grond en breken ze kleine belletjes lucht los waarin die oliën en andere geurdeeltjes zitten. Die belletjes stijgen omhoog en barsten, waardoor de geur zich verspreidt in de lucht. Dat is een belangrijk deel van wat wij als de “regenlucht” ervaren.
geosmine: de aarde-achtige regenlucht
bacteriën die je kunt ruiken
Naast oliën van planten is er nog een belangrijke speler: geosmine. Dit is een stof die wordt gemaakt door bepaalde bodembacteriën. Die bacteriën leven in de aarde en breken plantenresten af. Geosmine heeft een heel kenmerkende, aarde-achtige geur.
Onze neus is extreem gevoelig voor geosmine. Zelfs een heel kleine hoeveelheid is al genoeg om op te merken. Als regen de grond raakt, komt geosmine mee omhoog in de lucht en mengt zich met de andere geuren. Daarom ruikt het na regen vaak zo “aards” en fris.
waarom het na een onweersbui anders ruikt
Soms ruikt de lucht na een stevige bui of onweer weer anders. Dan speelt ook ozon mee. Tijdens onweer kunnen elektrische ontladingen in de lucht zuurstofmoleculen omzetten in ozon. Ozon heeft een prikkelende, bijna scherpe geur, die je vooral buiten of bij open ramen kunt ruiken.
De combinatie van ozon, geosmine en plantengeuren bepaalt hoe jij de regenlucht op dat moment ervaart. Daarom is de geur na een zomerse bui anders dan na een zachte regen in de herfst.
waarom ruikt regen niet altijd hetzelfde
verschil tussen stad en natuur
In een bos ruikt het na regen vaak groener en houtachtiger, omdat er veel plantenresten, bomen en humus in de bodem zitten. In de stad kan de geur wat minder aangenaam zijn, doordat regen ook vuil, uitlaatgassen en stof van straten losmaakt. Toch merk je ook daar vaak nog een vleugje van die herkenbare frisse lucht.
temperatuur en droogte maken uit
Hoe langer het droog is geweest, hoe meer oliën en geurdeeltjes zich hebben opgehoopt op de grond. De eerste regen na een lange droge periode zorgt daarom vaak voor een intensere geur dan een bui op een al natte dag. Warme lucht helpt bovendien om geuren sneller te verspreiden, waardoor een zomerse regenbui vaak sterker ruikt dan een koude winterbui.
De volgende keer dat je die heerlijke geur van regen ruikt, weet je dus dat je eigenlijk een mengsel van aarde, bacteriën, planten en soms zelfs een beetje onweer opsnuift.
