Een lamp die knippert terwijl hij uit staat
Je doet de lichtschakelaar uit, loopt de kamer uit en ineens zie je het: de lamp geeft af en toe een korte flits. Veel mensen schrikken daarvan of vragen zich af of het gevaarlijk is. Toch komt dit verschijnsel vaker voor dan je denkt, vooral bij moderne verlichting zoals ledlampen.
In dit artikel leggen we in begrijpelijke taal uit hoe dit kan, wanneer je je zorgen moet maken en wat je er zelf aan kunt doen.
Hoe een ledlamp anders werkt dan een gloeilamp
Vroeger had bijna iedereen gloeilampen in huis. Die werkten simpel: stroom ging door een draadje en dat draadje ging gloeien. Als de schakelaar uit stond, was er geen stroom en dus ook geen licht.
Ledlampen zijn anders opgebouwd. In de lamp zit een klein elektronisch schakelingetje dat de stroom regelt. Dat maakt de lamp zuinig en duurzaam, maar zorgt er ook voor dat hij gevoeliger is voor kleine spanningen en lekstroompjes in de bedrading.
Waarom een lamp knippert als hij uit staat
1. Een schakelaar met controlelampje
Veel schakelaars hebben een klein lampje dat brandt als de grote lamp uit staat. Zo kun je in het donker zien waar de schakelaar zit. Dat controlelampje heeft een heel klein beetje stroom nodig. Bij gloeilampen merk je daar niets van, maar bij ledlampen kan dat kleine beetje stroom soms genoeg zijn om af en toe heel kort op te lichten.
2. Capacitatieve lekstroom in de bedrading
Ook zonder controlelampje kan er een klein stroompje in de bedrading lopen. Draden lopen vaak dicht langs elkaar en werken dan als een soort mini-condensator. Daardoor kan er heel weinig spanning op de lamp blijven staan, zelfs als de schakelaar uit is. Bij sommige ledlampen zie je dan af en toe een flits.
3. Een dimmer die niet goed bij de lamp past
Wanneer een lamp is aangesloten op een dimmer die eigenlijk voor gloeilampen is bedoeld, kan het gebeuren dat er in uitstand nog steeds een beetje stroom doorheen komt. De elektronica in de ledlamp reageert daarop met korte knippertjes, ook al denk jij dat alles uit staat.
Is een knipperende lamp gevaarlijk
In de meeste gevallen is een lamp die knippert terwijl hij uit staat niet direct gevaarlijk. Het is vooral irritant en soms slecht voor de levensduur van de lamp, omdat de elektronica steeds opnieuw wordt geactiveerd. Maar het kan wel een signaal zijn dat er iets in de installatie niet helemaal klopt of niet goed op elkaar is afgestemd.
Wordt het knipperen erger, ruik je een vreemde geur of wordt de schakelaar warm, dan is het verstandig een elektricien in te schakelen. Dan kan er meer aan de hand zijn dan alleen een gevoelige ledlamp.
Wat kun je er zelf aan doen
Controleer de schakelaar en dimmer
Heb je een schakelaar met een klein controlelampje, dan kun je dat lampje vaak laten uitschakelen door een elektricien. Bij sommige modellen kan het zelfs in de schakelaar zelf worden aangepast. Ook kun je nagaan of de dimmer geschikt is voor led. Op de verpakking of zijkant van de dimmer staat meestal duidelijk aangegeven of hij met ledlampen werkt.
Kies een andere lamp
Niet alle ledlampen reageren hetzelfde op kleine lekstroompjes. Soms is het probleem al opgelost door een andere ledlamp van een ander merk te proberen. Merklampen geven vaak duidelijk aan of ze geschikt zijn voor gebruik met dimmers en schakelaars met controlelampje.
Laat de installatie nakijken
Blijft het knipperen bestaan of voel je je er niet prettig bij, dan kun je het beste een erkend elektricien laten kijken naar de bedrading en schakelaars. Die kan meten of er ongewenste spanning op de lamp blijft staan en de installatie zo nodig aanpassen.
Zo voorkom je niet alleen irritante lichtflitsen, maar weet je ook zeker dat je verlichting veilig en betrouwbaar is.
