Waarom lijkt de tijd sneller te gaan naarmate je ouder wordt?
Veel mensen hebben het gevoel dat de tijd sneller voorbij vliegt naarmate ze ouder worden. Waar de zomervakantie vroeger eindeloos leek te duren, voelt een jaar als volwassene soms als een paar weken. Toch loopt de klok nog steeds precies even snel. Wat verandert er dan? Het antwoord zit in hoe je brein met tijd omgaat.
Hoe je brein tijd inschat
Je hersenen hebben geen aparte ingebouwde klok. In plaats daarvan gebruiken ze herinneringen, aandacht en emoties om een gevoel van tijd te maken. Als je terugkijkt op een periode, voelt die langer of korter afhankelijk van hoeveel er in je hoofd is gebeurd.
Nieuwe ervaringen rekken de tijd op
Als kind doe je bijna elke dag iets voor het eerst. De eerste keer naar school, nieuwe vriendjes, nieuwe sporten, nieuwe plekken. Je brein slaat al deze nieuwe ervaringen uitgebreid op. Daardoor heb je veel herinneringen aan een korte periode. Veel herinneringen zorgen ervoor dat een tijdsperiode lang aanvoelt als je erop terugkijkt.
Als volwassene wordt je leven vaak regelmatiger. Je gaat naar je werk, doet boodschappen, kijkt een serie, gaat naar bed. Veel dagen lijken op elkaar. Je brein hoeft minder nieuwe informatie op te slaan en doet meer op de automatische piloot. Daardoor heb je achteraf minder opvallende momenten om op terug te vallen, en voelt dezelfde periode korter.
Aandacht en afleiding spelen een rol
Op het moment zelf kan tijd soms juist traag voelen, bijvoorbeeld tijdens een saaie vergadering. Dat komt doordat je veel let op de tijd en je verveelt. Maar als je later terugdenkt aan die dag, herinner je je weinig bijzonders en voelt de dag als geheel toch kort. Bij leuke activiteiten ben je vaak zo geconcentreerd bezig dat je niet op de klok let. Dat voelt als voorbijvliegen, maar achteraf heb je wél veel levendige herinneringen.
Waarom leeftijd verschil maakt
Er zijn ook simpelere verklaringen. Voor een kind van tien is één jaar maar een tiende van zijn leven. Voor iemand van veertig is een jaar slechts een veertigste. Relatief gezien is een jaar voor een volwassene dus een veel kleiner stukje van het geheel. Daardoor voelt het korter.
Daarnaast ontstaat er met de jaren een routine. Hoe meer je leven uit gewoontes bestaat, hoe minder je brein prikkels krijgt om tijd uit te rekken. Daarom voelt de tijd in vakanties, bij verhuizingen of bij het starten van een nieuwe baan vaak weer even wat trager.
Kun je de tijd weer langzamer laten voelen?
Je kunt de klok niet vertragen, maar je kunt er wel voor zorgen dat je gevoel van tijd rijker wordt. Dat doe je door bewust nieuwe ervaringen op te zoeken. Denk aan een andere route naar huis, een nieuwe hobby, een nieuwe sport of een dagje weg naar een onbekende plek. Door uit je vaste patroon te stappen, geef je je brein meer om te onthouden.
Ook bewuster stilstaan bij alledaagse momenten helpt. Door aandacht te hebben voor wat je doet, in plaats van alles op de automatische piloot te doen, worden gewone dagen minder één groot grijs geheel. De tijd gaat dan niet echt langzamer, maar je leven voelt wel voller en minder als een waas die voorbij raast.
