Een alledaags raadsel in huis
Je zet de lamp uit, loopt weg en uit je ooghoek zie je het: de lamp knippert nog één keer heel kort. Het lijkt alsof hij toch nog een beetje stroom krijgt. Veel mensen vragen zich af of dit gevaarlijk is, of dat het gewoon een onschuldige eigenschap van moderne verlichting is. In dit artikel leggen we in eenvoudige taal uit wat er gebeurt.
Ledlampen en reststroom
In de meeste gevallen gaat het om een ledlamp. Ledlampen hebben maar heel weinig stroom nodig om even op te lichten. Dat betekent dat een minieme hoeveelheid reststroom al genoeg kan zijn om een korte flits te veroorzaken, zelfs als de schakelaar op uit staat.
Bij sommige schakelaars loopt er namelijk een klein beetje stroom door het circuit, bijvoorbeeld om een lampje in de schakelaar zelf te laten branden. Ook kan er reststroom ontstaan door de manier waarop de bedrading in de muur is aangelegd. Een gloeilamp merkte je dat bijna nooit aan, maar een ledlamp is veel gevoeliger.
Waarom het vooral bij nieuwe verlichting gebeurt
Oudere lampen, zoals halogeen- of gloeilampen, hebben meer stroom nodig om zichtbaar te branden. Een beetje lekstroom viel daarbij niet op. Nu steeds meer huizen volledig zijn overgestapt op led, worden deze verschijnselen ineens duidelijker. Het is dus niet zo dat er opeens meer misgaat in huis, maar vooral dat de lampen anders reageren.
Knipperen direct na het uitzetten
Een andere reden voor een korte flits na het uitzetten is de transformator of driver in de lamp of in het armatuur. Veel ledlampen hebben een klein elektronisch onderdeel dat de stroom omzet naar wat de leds nodig hebben. In dat onderdeel kan nog een beetje energie opgeslagen zijn, vergelijkbaar met een mini-accu.
Wanneer je de lamp uitzet, kan die opgeslagen energie zich heel kort ontladen. Dat levert dan één korte knipper op. Daarna is de energie echt op en blijft de lamp donker. Dit is normaal gedrag en op zichzelf niet gevaarlijk.
Wanneer moet je wel opletten?
Als de lamp voortdurend blijft nagloeien of regelmatig knippert terwijl hij uit staat, is dat iets anders dan een eenmalige flits. Blijvend knipperen kan wijzen op een verkeerd soort dimmer, een slecht passende ledlamp of een probleem in de bedrading. In zo'n geval is het verstandig een andere lamp te proberen of een elektricien te laten meekijken.
Is het gevaarlijk of slecht voor de lamp?
Een enkele korte flits bij het uitzetten is meestal niet schadelijk. De hoeveelheid energie is klein en de lamp slijt er niet noemenswaardig sneller door. Voor de meeste huishoudens is het vooral een klein mysterie, geen veiligheidsrisico.
Vind je het storend, dan kun je letten op speciale ledlampen die geschikt zijn voor schakelaars met indicatielampje, of je schakelt dat indicatielampje uit. Ook een andere dimmer of een lamp van een ander merk kan het probleem al verminderen. Maar in veel gevallen kun je het gewoon laten zoals het is, met de geruststelling dat het meestal onschuldig is.
