Wat gebeurt er eigenlijk als je gaapt
Iedereen doet het elke dag: gapen. Soms omdat je moe bent, soms omdat je je verveelt en soms zomaar ineens. Maar het meest opvallende is misschien wel dat je vaak moet gapen als iemand anders gaapt. Alleen al lezen over gapen kan ervoor zorgen dat je zelf ook moet gaap… Daar is het dus weer. Maar wat gebeurt er nu precies in je lichaam als je gaapt?
Bij een gaap haal je diep adem, je mond gaat ver open en je longen vullen zich met veel lucht. Tegelijkertijd spannen verschillende spieren in je gezicht, keel en borstkas zich aan. Daarna adem je rustig weer uit en ontspant alles. Het is een heel automatisch proces waar je niet echt over nadenkt.
Waarom gapen we als we anderen zien gapen
Besmettelijk gapen is een fascinerend verschijnsel. Je ziet iemand anders gapen en zonder dat je het wilt, gaap je zelf ook. Dat gebeurt niet alleen als je iemand in het echt ziet gapen, maar ook als je iemand ziet gapen op tv, op een foto of zelfs als je er alleen maar over leest.
Wetenschappers denken dat dit te maken heeft met de manier waarop onze hersenen zijn opgebouwd. In je brein zitten zogenaamde spiegelneuronen. Die worden actief als je iemand anders iets ziet doen en helpen je om dat gedrag na te doen of te begrijpen. Als iemand gaapt, kunnen jouw spiegelneuronen ervoor zorgen dat jouw lichaam hetzelfde gaat doen.
Heeft het iets met empathie te maken
Er zijn onderzoeken die laten zien dat mensen die zich goed kunnen inleven in anderen, sneller moeten gapen als ze iemand anders zien gapen. Bij goede vrienden en familie is de kans op besmettelijk gapen vaak groter dan bij vreemden. Dat wijst erop dat het misschien te maken heeft met verbondenheid en empathie.
Toch is het nog niet helemaal zeker. Niet alle onderzoeken vinden dezelfde resultaten en wetenschappers discussiëren er nog steeds over. Wat wel duidelijk is: besmettelijk gapen is geen raar trekje, maar iets dat diep in onze hersenen lijkt te zitten.
Is gapen alleen een teken van vermoeidheid
Gapen wordt meestal gezien als een teken dat je moe bent of je verveelt, maar dat is niet altijd het hele verhaal. Soms gaap je ook als je zenuwachtig bent, stress hebt of je moet concentreren. Piloten en sporters vertellen bijvoorbeeld dat ze soms moeten gapen vlak voor een spannende taak.
Een bekende theorie is dat gapen helpt om je hersenen een beetje af te koelen. Door diep in te ademen en je bloed sneller te laten stromen, zou de temperatuur in je hoofd iets kunnen dalen. Daardoor kun je alerter worden. Niet alle wetenschappers zijn het hierover eens, maar het is een interessante mogelijke verklaring.
Wanneer is gapen een probleem
Meestal is gapen volkomen onschuldig. Maar als je de hele dag door moet gapen en je bent ook erg moe, dan kan het een signaal zijn dat je slaap tekortkomt. Ook bepaalde medicijnen of gezondheidsproblemen kunnen ervoor zorgen dat je vaker gaapt.
Merk je dat je extreem veel gaapt en eigenlijk altijd uitgeput bent, dan is het verstandig om je slaappatroon eens goed te bekijken of met een huisarts te praten. In normale situaties is een gaap echter vooral een klein, alledaags mysterie van het menselijke lichaam.
